مدت زیادی نگذشته که دوران سی دی به اتمام رسیده، سی دی با حجم 700 مگابایت دست مردم می چرخید و استفاده می شد. اما پس از مدتی سی دی ها خش می افتادند یا خراب می شدند و دیگر دستمان به اطلاعات نمی رسید. حالا فلش مموری با حجم های گوناگون با فضای خیلی کوچکی که دارد در دل مردم جای گرفته به طوری که استفاده از یک فلش مموری یا حافظه قابل حمل، امروزه یک وسیله ضروری محسوب می شود تا کاربران اطلاعات خود را با حجم های مختلف جابه جا کنند و همیشه همراه خود نگه دارند. یعنی زمانی که فلش مموری دست مردم افتاد دیگر کمتر کسی دیده می شد که از سی دی استفاده کند و همین بلا هم سر فلاپی دیسک پس از ورود سی دی و دی.وی.دی و فلش درایو آمد. بسیاری مرگ فلاپی دیسک را تایید کردند و دوستداران تاریخ رایانه، با فلاپی خداحافظی کردند.
در این گزارش میخواهیم نگاهی به تاریخچه اولین وسیله ذخیره سازی اطلاعات بیاندازیم.
فلاپی دیسک چیست؟
فلاپی دیسک، یا دیسک نرم وسیله‌ای برای ذخیره اطلاعات است که از یک صفحه (دیسک) مدور نازک از جنس پلاستیک منعطف با پوششی از مواد فرو مانیتیک ( قابلیت اهن ربایی ) تشکیل شده است که توسط یک پوسته مربع یا مستطیل شکل از پلاستیک محافظت می‌شود. دیسکهای نرم توسط گرداننده دیسک نرم (floppy disk drive) یا FDD خوانده و نوشته می‌شوند.
تاریخچه
حدود چهل سال پیش فلاپی دیسک های 100 کیلوبایتی بیشترین حجم ذخیره سازی اطلاعات را در تاریخ رایانه با خود به یدک می کشید. آلن شوگارت در سال 1967 در آی.بی.ام آنرا اختراع نمود. حلقه ای از جنس پلاستیک که در وسط آن هسته ای مغناطیسی داشت. اولین فلاپی دیسکها 8 اینچی بودند که به دیسکت معروف شدند و بعدها 5.25 اینچی شده و در اولین رایانه رومیزی یا پی سی در سال 1981 از آن استفاده شد.
این نوع فلاپی دیسکها 360 کیلوبایت بود که بعدها فلاپی دیسکهای 1.44 مگابایتی در ابعاد 3.5 اینچی ساخته شد. بنابراین پس از گذشت سالها، فلاپی از نظر فیزیکی کوچکتر شده و حافظه آن افزایش یافته است. تا اواخر دهه 1990 محبوب ترین وسیله ذخیره سازی اطلاعات به شمار می رفت که با آمدن فلش مموری و سی دی، کم کم رو به مرگ تدریجی پیش رفت.ولی از یاد نبریم در آن زمان ابزاری کوچک که بتواند 44/1 مگابایت اطلاعات را در خود ذخیره کند، بسیار ارزشمند به شمار می رفت.
مزیت فلاپی دیسک ها
شاید تنها مزیت فلاپی دیسک ها قابلیت حمل آنها باشد که به کاربر این امکان را می دهد تا اطلاعاتی در حدود یک مگابایت را با خود حمل نماید ( که البته اطلاعات زیادی بشمار نمی‌آید )
اشکالات فلاپی دیسکها
با توجه به اینکه فلاپی دیسکها حافظه‌های جانبی نسبتاً قدیمی هستند، امروزه اشکالات زیادی در رابطه با آنها به چشم می‌خورد که عبارت‌اند از : سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات در آنها بسیار کم است ظرفیت آنها کم است نسبت به ضربه حساس بوده و در نتبجه دوام کمی دارند.
چگونه فلاپی دیسک ها را نگهداری می کردند؟
در نگهداری از فلاپی دیسکها باید به موارد زیر توجه نمود
﷼ آنها را در دمای مناسب نگهداری کرد
﷼ به آنها ضربه‌ای وارد نشود
﷼ جسم خارجی با صفحه حساس به مغناطیس آنها برخورد ننماید
﷼ در میدان‌های مغناطیسی شدید قرار داده نشوند
نکته جالب درمورد فلاپی دیسک ها
در بعضی از موارد لازم است پس از ذخیره نمودن اطلاعات در فلاپی دیسک ها آنها را در مقابل تغییر و یا پاک شدن محافظت نمود. بدین جهت در فلاپی دیسک ها یک فضای باز مربع شکلی در نظر گرفته شده است که در زیر آن یک دکمه متحرک قرار دارد. هر گاه دکمه متحرک فضای باز را نپوشاند امکان‌نوشتن و یا پاک کردن اطلاعاتِ دیسک وجود ندارد و تنها می توان اطلاعات را از روی دیسک خواند . به عبارت دیگر در چنین حالتی تنها می توان عمل LOAD را جهت اجراء برنامه ها انجام داد. به این حالت از دیسک اصطلاحا Write protect می گویند.
در زمان قدیم فلاپی وسیله ای مهم و در این حال کار راه انداز برای انتقال اطلاعات بود که تغییر و سوییچ از فلاپی به دیسک سی دی اولین بار توسط اپل با سیستم آی.مک 1998 متحقق شناس در عرض کمتر از چند سال شرکت های بزرگ مانند اپل تغییر استراتژی دادند تا اینکه در سال 2007 اکثر سازندگان سخت افزار اعلام کردند دیگر فلاپی دیسک نمی سازند.و هم اکنون هیچ کاربری حاظر نیست با حافظه ای کار کند که نه سرعت دارد نه حجمی برای انتقال.
گزارش از نوید صفری پور
